Tuesday, October 11, 2016

ESA chuẩn bị đưa tàu Schiaparelli hạ cánh xuống sao Hỏa, chuẩn bị cho sứ mạng ExoMars 2020

Một mình lủi thủi trên sao Hỏa, phương tiện thăm dò Curiosity sắp tới sẽ có thêm bạn khi Cơ quan hàng không vũ trụ châu Âu ( ESA) đang gấp rút thực hiện những điều chỉnh cuối nhằm đưa tàu Schiaparelli hạ cánh an toàn trên sao Hỏa trong khuông khổ sứ mạng ExoMars 2016. Trong tuần trước, ESA đã nạp thành công các chỉ thị cuối cùng vào máy tính tích hợp trên tàu Schiaparelli nhằm chuẩn bị cho việc xâm nhập khí quyển, giảm độ cao và hạ cánh trên sao Hỏa. Các chỉ thị mới sẽ giúp Schiaparelli tách rời khỏi tàu mẹ Trace Gas Orbiter (TGO), sau đó chỉ dẫn cho con tàu hạ cánh thành công trên bề mặt hành tinh đỏ
.
ESA cho biết các chỉ thị đã được gởi đi trước đó theo 2 đợt. Đợt đầu tiên được thực hiện hồi ngày 2 tháng 10 giúp kích hoạt cơ chế hẹn giờ phục hồi trạng thái hoạt động từ chế độ tạm nghỉ của Schiaparelli và thiết lập các sự kiện thăm dò khoa học trên bề mặt. Đợt thứ 2 được gởi đi vào ngày 7 tháng 10 vừa qua chứa loạt chỉ thị giúp tàu xâm nhập khí quyển và hạ cánh. Những chỉ thị này sẽ đóng vai trò quyết định khả năng thành bại của cú hạ cánh bởi tàu Schiaparelli hoạt động dựa trên một chuỗi các lệnh được lập trình sẵn và thực hiện theo thời gian, tức mỗi lệnh sẽ được thực thi ở một mốc thời gian nhất định. Do đó, ESA cần phải điều chỉnh chính xác để quyết định khi nào khởi động chuỗi lệnh.

Exomars (3).jpg

Tàu Schiaparelli thực chất là một mô-đun được thiết kế để thử nghiệm các hệ thống dành cho sứ mạng ExoMars 2020 với mục tiêu gởi một chiếc xe thăm dò tự hành tương tự Curiosity lên sao Hỏa. Schiaparelli hiện tại vẫn đang nằm yên bất động trên tàu mẹ Trace Gas Orbiter kể từ khi con tàu này được phóng lên quỹ đạo vào ngày 14 tháng 3 năm nay. Theo kế hoạch thì ngay sau khi tàu mẹ kích hoạt động cơ đẩy để xâm nhập quỹ đạo sao Hỏa thì Schiaparelli sẽ ngắt kết nối với tùa mẹ và lao thẳng vào bầu khí quyển của sao Hỏa vào 14:48:11 GMT ngày 19 tháng 10 sắp tới đây theo tính toán của ESA.
Exomars (4).jpg

Trong suốt giai đoạn hạ cánh, chuỗi lệnh sẽ đảm bảo rằng Schiaparelli sẽ bay đúng hướng, đúng độ cao để xâm nhập vào khí quyển sao Hỏa an toàn với vận tốc siêu thanh. Một khi đã giảm tốc độ xuống mức cần thiết, Schiaparelle sẽ bung dù và máy tính trên tàu sẽ được lệnh tách bỏ các thành phần bảo vệ tàu như khiên chống nhiệt và lớp vỏ khí động học. Sau đó 3 bộ động cơ đẩy dùng nhiên liệu hydrazine sẽ được kích hoạt giúp tàu giảm độ cao từ từ, cùng lúc đó radar sẽ liên tục theo dõi độ cao của tàu. Khi tàu còn cách mặt đất khoảng 2 m, các động cơ sẽ tắt và tàu sẽ đáp lên bề mặt sao Hỏa.
Exomars (2).jpg

Schiaparelli được lập trình để thực hiện hoạt động quan sát khoa học nếu nó vẫn nguyên vẹn sau cú hạ cánh. Con tàu sẽ hoạt động 6 giờ mỗi ngày để tiết kiệm năng lượng và ESA hy vọng nó sẽ có đủ pin để hoạt động trong ít nhất 2 ngày. Thêm vào đó, Schiaparelli cũng được thiết kế để sử dụng ESA và các vệ tinh thăm dò sao Hỏa của NASA để chuyển tiếp thông tin trở về Trái Đất.

Về phần sứ mạng ExoMars 2016 thì nó đóng vai trò chuẩn bị cho sứ mạng ExoMars 2020 của ESA. ExoMars 2016 bắt đầu được triển khai hồi tháng 3 năm nay, tàu mẹ Trace Gas Orbiter mang theo Schiaparelli được phóng tại sân bay vũ trụ Baikonur, Kazakhstan vào 9:31 GMT ngày 14 tháng 3 bằng tổ hợp tên lửa đẩy Proton-M/Breeze-M của Nga. Đây là một sứ mạng hợp tác giữa ESA và cơ quan hàng không vũ trụ Nga Roscosmos.

Exomars (6).jpg

Tàu mẹ Trace Gas Orbiter sẽ chịu trách nhiệm tìm kiếm các dấu vết của methan trong khí quyển hành tinh đỏ và nghiên cứu về cơ chế sản sinh methane, chẳng hạn như sản sinh từ hoạt động địa chất, từ hóa chất hay sinh học. Hệ thống camera trên tàu TGO cũng sẽ gởi về hình ảnh chụp bề mặt sao Hỏa và tìm kiếm dấu vết của băng lắng đọng gần bề mặt. Trong khi đó, Schiaparelli là một mô-đun thử nghiệm, nó đóng vai trò thu thập thông tin khí quyển trong quá trình hạ cánh xuống bề mặt và đem theo một số trang thiết bị dành cho sứ mạng ExoMars 2020. Nó sẽ liên tục gởi về thông tin cho Trung tâm điều hành sứ mạng của ESA tại Darmstadt, Đức cho đến khi hết pin.


EmoticonEmoticon