Monday, December 26, 2016

[Hỏi Tinh tế] Liệu Apple có đổi Lightning sang USB-C không? Nếu có thì khi nào?

MacBook đã có cổng USB-C, phụ kiện USB-C cũng bắt đầu nhiều lên, ngay cả máy tính Windows cũng đang bắt đầu tích hợp cổng kết nối mới này cho thiết bị của họ, vậy mà iPhone vẫn còn dùng cổng Lightning. Hậu quả là bạn phải mua cáp USB-C - Lightning để kết nối được iPhone với MacBook mới, không thì phải dùng adapter để dùng lại được sợi cáp USB cũ. Trong bối cảnh hiện năng, Lightning giống như một đứa con lạc loài và sự khác biệt này chưa chắc đã mang lại lợi ích cho người tiêu dùng.

Lightning vs microUSB

Lightning bắt đầu xuất hiện vào năm 2012, tức là 4 năm trước, khi Apple ra mắt iPhone 5. Lightning thay cho cổng 30 chân đã quá cũ và cồng kềnh. Khi ra mắt, Apple nói kết nối này giải quyết được những vấn đề sau:

  • Thiết kế mỏng, nhỏ hơn cổng 30 chân
  • Cắm mặt trên hay dưới đều được
  • Hỗ trợ kết nối tốc độ cao - tối đa USB 3.0 (mãi tới iPad Pro và iPhone 7 mới có, trước đó vẫn dùng USB 2.0)
  • Hỗ trợ xuất hình ảnh, âm thanh ra ngoài
Lúc Lightning sinh ra đời, thị trường di động đang còn phụ thuộc rất nhiều vào microUSB với tốc độ tối đa chỉ 480Mbps, tức là chuẩn USB 2.0. Thực chất microUSB cũng có thiết kế cho USB 3.0 với tốc độ nhanh nhất 5Gbps, tuy nhiên hình dạng của cổng khi đó không còn giống như microUSB bình thường, thay vào đó nó là microUSB + một cổng mở rộng 5 chân nên kích thước bị phình ra. Note 4 là một trong số những chiếc điện thoại hiếm hoi dùng microUSB 3.0, sau đó Samsung cũng đã phải quay về lại microUSB cũ trên Note 5.

Nếu so Lightning với microUSB vào năm 2012, rõ ràng Lightning có nhiều lợi thế hơn và những lý do mà Apple đưa ra là hợp lý, đủ thuyết phục để hãng chọn Lightning làm giải pháp thay thế cho chân cắm 30 pin chứ không phải là microUSB. Vấn đề duy nhất mà Lightning gặp phải đó là bạn sẽ không thể mượn dây cáp của một người bạn đang xài điện thoại Android mà cắm vào iPhone nếu lỡ để quên dây ở nhà.

So_sanh_Lightning_USB-C_2.jpg

Lightning vs USB-C

Nhưng sau 4 năm, mọi chuyện đã trở nên rất khác. USB-C ra đời, nó giải quyết được tất cả hạn chế của cổng microUSB so với Lightning:

  • Cắm mặt trên hay dưới đều được: USB-C có
  • Kết nối tốc độ cao: USB-C có, và nó không chỉ hỗ trợ USB 3.0 mà còn tương thích với cả Thunderbolt 3 với tốc độ lên tới 40Gbps, gấp 4 lần USB 3.1, gấp 5 lần USB 3.0, và không cần phải so với USB 2.0 làm gì. Trong tương lai, USB-C sẽ còn hỗ trợ tốc độ cao hơn nữa.
  • Hỗ trợ xuất hình ảnh, âm thanh đầy đủ: USB-C có
  • Thiết kế mỏng, nhỏ: USB-C là 8.4 x 2.6mm, Lightning là 6.7 x 1.5mm, tức USB-C rộng hơn và dày hơn Lightning
Lợi điểm lớn nhất của USB-C đó là nó được chấp thuận rộng rãi. Hiện tại máy tính đã dùng USB-C, điện thoại Android cũng dùng USB-C nhiều, phụ kiện cũng không thiếu thốn mấy so với một năm về trước. Nếu iPhone, iPad chuyển sang dùng USB-C, ngay lập tức chúng có thể hưởng lại từ hệ sinh thái vô cùng phong phú của USB-C, chi phí mà người dùng chúng ta cần bỏ ra để mua phụ kiện cũng giảm đi. Như vậy, USB-C hoàn toàn xứng đáng trở thành kẻ thay thế Lightning trên iPhone, iPad, đặc biệt là khi iPhone 7 không còn jack tai nghe và USB-C có thể truyền được âm thanh. Nhưng câu hỏi là liệu hãng có đổi hay không, nếu có thì bao giờ?
So_sanh_Lightning_USB-C_3.jpg

Rào cản với Apple trong việc chuyển sang dùng USB-C trên iPhone

iPhone đã được thiết kế và lên kế hoạch từ trước

Năm 2015, công ty đã bắt đầu sử dụng USB-C trên MacBook, và năm 2016 thì USB-C là cổng duy nhất được sử dụng trên MacBook Pro. Vậy tại sao với chiếc iPhone mới nhất - chính là iPhone 7 - Apple vẫn không dùng USB-C cho nó? Câu trả lời rõ ràng nhất đó là iPhone 7 đã được lên kế hoạch từ lâu, và đã không còn kịp để tích hợp cổng này lên máy ngay cả khi Apple muốn điều đó diễn ra. Việc quản lý chuỗi cung ứng cho tới phần cứng, phần mềm và thiết kế không phải là những thứ có thể thay đổi nhanh chóng nên Apple buộc phải tiếp tục dùng Lightning cho máy.

Chương trình MFi

Đây là chương trình cấp giấy phép chứng nhận cho các công ty sản xuất phụ kiện. Để có tem MFi (Made For iPhone), các hãng phụ kiện buộc phải tuân theo một số quy định về chất lượng, đổi lại họ sẽ có sự tin tưởng của người tiêu dùng nhờ vào cái tem đó. Và đương nhiên, họ phải trả tiền cho Apple như là một khoản phí sử dụng thương hiệu vậy. Apple chưa bao giờ nói hãng nhận được bao nhiêu tiền từ MFi, nhưng có thể đoán được rằng số tiền này không nhỏ.

Các thách thức về thiết kế của USB-C

Có thể có một vài hạn chế nào đó của USB-C về mặt kỹ thuật khiến Apple vẫn chưa thể từ bỏ Lightning. Với những phân tích ở trên rõ ràng hạn chế duy nhất chỉ là cổng USB-C mập hơn và rộng hơn so với Lightning, nhưng với một công ty bị "ám ảnh" về thiết kế hoàn thiện như Apple thì sự khác biệt này có lẽ cũng đã đủ để họ cân nhắc lại. Hãy nhìn vào hình bên dưới, nó biểu diễn nếu Apple dùng cổng USB-C thì sẽ khác biệt như thế nào so với việc dùng Lightning trên iPhone 6.

So_sanh_Lightning_USB-C.png

Ngoài ra, chúng ta sẽ không thể nào biết rõ nội tình bên trong Apple ra sao, suy nghĩ của các kĩ sư như thế nào, và họ có còn gặp khó khăn nào khác trong quá trình đưa USB-C lên thiết bị di động hay không.

Hơn nữa, Lightning là "đồ nhà trồng được". Apple có quyền thay đổi tính năng của nó bất kì khi nào hãng cần, trong khi USB-C là chuẩn chung được quản lý bởi cả một hội đồng bao gồm rất nhiều công ty khác trên toàn thế giới nên không phải muốn thêm bớt là được ngay. Lý do này có vẻ hợp lý hơn so với những hạn chế về kĩ thuật.

Vậy rốt cuộc Apple có chuyển sang dùng USB-C cho mobile hay không?

Chưa có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy điều này, nhưng mình tin rằng nó sẽ diễn ra trong khoảng 2-3 đời iPhone nữa, và sớm nhất là ngay trên iPhone 8 ra mắt năm sau.

Lý do mà mình nghĩ như trên là vì MacBook giờ đã bắt đầu chơi với USB-C, thị trường USB-C tăng trưởng nhanh, giá linh kiện ngày càng rẻ đi và khả năng tương thích tăng cao. Về phần công ty, khi chuyển sang dùng USB-C Apple cũng bớt được chi phí nghiên cứu & phát triển vì đã tích hợp chỉ một kết nối duy nhất cho tất cả dải sản phẩm của hãng.

Với chương trình MFi, Apple vẫn có thể duy trì nó để đảm bảo phụ kiện chất lượng cao, tức là vẫn có thể thu tiền được chứ không phải bỏ luôn. Ngoài ra, Apple là một công ty có sức ảnh hưởng lớn, nên việc hãng cần thêm một chức năng nào đó vào cổng USB-C sẽ không phải là quá khó khăn, nhất là khi Apple và Intel đang bắt tay rất chặt với nhau để phát triển USB-C và Thunderbolt. Lợi ích mà cổng USB-C mang lại cho người dùng trong trường hợp này lớn hơn so với những khó khăn mà Apple có thể gặp phải, trong khi Apple lại thường chú trọng về trải nghiệm nên chúng ta có thể hi vọng vào điều này.

Còn bạn nghĩ sao?


EmoticonEmoticon